Zijn data dé oplossing voor woningmarktproblemen?

Ontzettend veel mensen zijn op zoek naar een woning. En aan verkopers geen gebrek. Daarnaast zijn sommige mensen zich bewust van de mogelijkheid om te verhuizen, hoewel zij de knoop (nog) niet doorhakken. Anderen kennen hun opties helemaal niet en nemen daarom geen stappen op de woningmarkt.

Het resultaat: problemen op de woningmarkt. Maar kunnen data deze niet oplossen? We leven immers in een heus ‘datatijdperk’. Robert de Joode, algemeen directeur en partner bij KRK, deelt zijn visie: “Als we de juiste datalagen over elkaar leggen, kunnen we de woningmarkt verruimen.”

Een schat aan data beschikbaar
“Het grootste probleem is dat we vooral het aanbod in beeld hebben,” zegt Robert. “De vraag — met name dáár waar die latent is — is slechts beperkt in zicht. En dat terwijl we eigenlijk een schat aan data beschikbaar hebben. Kijk bijvoorbeeld eens naar de cijfers van Funda: in 2022 werd dit 840 miljoen keer bezocht en in totaal 77 miljoen uur bekeken. Daar zitten zóveel data achter. En dan hebben we het nog niet over de vele andere bronnen waar we makkelijk bij kunnen, zoals het Kadaster en het CBS.”

Woningtekort oplossen met data
De vraag is: wat zouden we moeten doen met al deze informatie? “Als je héél slim gebruikmaakt van data, krijg je inzicht in de woningmarkt en kun je het woningtekort zelfs oplossen. Een voorbeeld: er wordt geroepen dat we bijna een miljoen nieuwe woningen nodig hebben. Maar voor wie? Starters? Hoewel er momenteel weinig betaalbaar aanbod voor hen is, zijn er waarschijnlijk best woningen beschikbaar. Omdat we daar geen zicht op hebben, zetten we nieuwbouw in om het directe tekort op te lossen. Zo dragen we niet bij aan de doorstroming van de woningmarkt. Zouden we dat wel doen, dan komen bestaande betaalbare woningen beschikbaar.”

Effectieve vraag- en aanbodcirkel
Hoeveel woningen zijn er in de afgelopen tijd verkocht? In welke prijsklassen zaten deze huizen? Wat laten mensen die nu actief op zoek zijn naar een nieuwe woning straks achter? Vooral het antwoord op die laatste vraag zou waardevolle informatie ontsluiten, zegt Robert: “Als je zoekprofielen hebt van mensen met een concrete verhuiswens, breng je in beeld wat er in de toekomst te koop en te huur komt. Daar kun je anderen alvast op wijzen. Stel, iemand bezit momenteel een twee-onder-een-kapwoning in Krommenie en meldt zich aan als actieve woningzoeker. Dan weet je dat die woning binnen afzienbare tijd in de verkoop komt. Daarvoor vind je wellicht snel een geïnteresseerde koper, die bijvoorbeeld een eengezinswoning in Rotterdam achterlaat. Ook dáár is naar alle waarschijnlijkheid vraag naar. Zo creëer je een effectieve cirkel.”

Beschikbare informatie beter benutten
Robert concludeert: “Als we alle datalagen over elkaar leggen, krijgen we veel meer inzicht in vraag en aanbod. Daarmee kunnen we de woningmarkt aanzienlijk verruimen. We zien wat er beschikbaar is en komt. En we kunnen heel gericht bepalen welke woningvoorraad we écht moeten toevoegen. Misschien blijkt dat dit geen starterswoningen, maar seniorenappartementen zijn.”

Oftewel, we moeten stoppen te denken vanuit de primaire problematiek. “De huidige aanpak is politiek gestuurd: we zien een tekort aan woningen en daarom gaan we maar betaalbare woningen bouwen. Het is veel beter om te kijken naar de aanwezige woningvoorraad en de beschikbare informatie beter te benutten!”